Ανήκετε στο είδος των ανθρώπων που τα δίνουν όλα αλλά δεν παίρνουν τίποτα; Μη σας πιάνουν οι μαύρες σας, αυτό που χρειάζεστε είναι...
εξπρές μαθήματα αυτοπεποίθησης.Ξεκινάτε με τις καλύτερες προϋποθέσεις, αλλά ανακαλύπτετε ότι είστε το «θύμα» της υπόθεσης. Καλώς ήρθατε στο κλαμπ! Αν ρίξετε μια ματιά γύρω σας, θα καταλάβετε ότι ανήκετε στην πιο πολυπληθή ομάδα του πλανήτη. Μπαίνετε σε μια σχέση με «ανοιχτά χαρτιά» και στην πορεία διαπιστώνετε ότι οι άλλοι δεν είναι διαθέσιμοι να κάνουν το ίδιο (για την ακρίβεια, το υποπτευόσασταν από την αρχή, αλλά δεν θέλατε να αναγνωρίσετε τα σημάδια). Πριν αρχίσετε όμως να σκέφτεστε σχέδια εκδίκησης, μοιράστε τα δίκια και τα άδικα για να μην πέσετε έξω!
Ποιος μίλησε για εξουσία;
Σε κάθε σχέση υπάρχει η φωτεινή και η σκοτεινή πλευρά. Εγωισμοί που δεν εκδηλώνονται, μικροζήλιες που «θάβονται» κάτω από τους καλούς τρόπους και μια μανία για το ποιος θα έχει το πάνω χέρι, που άλλοτε φαίνεται με την πρώτη ματιά και άλλοτε είναι υπόγεια και πιο... επικίνδυνη. Οι περισσότεροι λειτουργούν με όρους εξουσιαστή και εξουσιαζόμενου. Και βέβαια στο μυαλό των αντρών εξουσιαζόμενες είναι μόνο οι γυναίκες! «Μια πρόσφατη έρευνα», εξηγεί η Αθηνά Ανδρουτσοπούλου, κλινική ψυχολόγος - συστημική ψυχοθεραπεύτρια, «που κάναμε σε νέα ζευγάρια έδειξε ότι οι παραδοσιακοί ρόλοι αντέχουν για τα καλά στην ελληνική οικογένεια, ακόμα και αν παίρνουν διαφορετικές μορφές». Δεν χρειάζεται να σας πει ο αγαπημένος σας ότι δεν ξέρετε... που πάνε τα τέσσερα, μπορεί να το υπονοήσει, εξηγώντας σας, για παράδειγμα, ότι δεν σας εμπιστεύεται να κάνετε τις φορολογικές δηλώσεις γιατί δεν τρελαίνεστε για τα λογιστικά. Με άλλα λόγια, σας θεωρεί ανίκανη αλλά το εκφράζει καλυμμένα. Το κοινό σημείο παραμένει η ανάγκη του να σας ελέγξει. Και αυτό γιατί αγαπάμε τον άλλο όταν κάνει αυτά που θέλουμε, γιατί με αυτό τον τρόπο ταυτίζεται με το πρότυπο μας.
Σε κάθε σχέση υπάρχει η φωτεινή και η σκοτεινή πλευρά. Εγωισμοί που δεν εκδηλώνονται, μικροζήλιες που «θάβονται» κάτω από τους καλούς τρόπους και μια μανία για το ποιος θα έχει το πάνω χέρι, που άλλοτε φαίνεται με την πρώτη ματιά και άλλοτε είναι υπόγεια και πιο... επικίνδυνη. Οι περισσότεροι λειτουργούν με όρους εξουσιαστή και εξουσιαζόμενου. Και βέβαια στο μυαλό των αντρών εξουσιαζόμενες είναι μόνο οι γυναίκες! «Μια πρόσφατη έρευνα», εξηγεί η Αθηνά Ανδρουτσοπούλου, κλινική ψυχολόγος - συστημική ψυχοθεραπεύτρια, «που κάναμε σε νέα ζευγάρια έδειξε ότι οι παραδοσιακοί ρόλοι αντέχουν για τα καλά στην ελληνική οικογένεια, ακόμα και αν παίρνουν διαφορετικές μορφές». Δεν χρειάζεται να σας πει ο αγαπημένος σας ότι δεν ξέρετε... που πάνε τα τέσσερα, μπορεί να το υπονοήσει, εξηγώντας σας, για παράδειγμα, ότι δεν σας εμπιστεύεται να κάνετε τις φορολογικές δηλώσεις γιατί δεν τρελαίνεστε για τα λογιστικά. Με άλλα λόγια, σας θεωρεί ανίκανη αλλά το εκφράζει καλυμμένα. Το κοινό σημείο παραμένει η ανάγκη του να σας ελέγξει. Και αυτό γιατί αγαπάμε τον άλλο όταν κάνει αυτά που θέλουμε, γιατί με αυτό τον τρόπο ταυτίζεται με το πρότυπο μας.
Ζήλια μου, φίλια μου...
Μπορεί το κοινωνικό περιβάλλον να διευκολύνει τους παραδοσιακούς ρόλους στην οικογένεια, υπάρχει όμως και το κομμάτι της προσωπικής ευθύνης. Συνήθως βασανίζουμε αυτούς που ζηλεύουμε. Είμαστε όμως αρκετά εγωιστές για να το παραδεχτούμε και ταπεινώνουμε τον άλλο για να αισθανθούμε καλά. Πόσες φορές δεν σας είπε η φίλη σας «είναι καλύτερα να πάμε μαζί για ψώνια γιατί εσένα σε πιάνουν κορόιδο»; Αυτό που υπονοεί είναι ότι δεν μπορεί να αποδεχτεί το γεγονός ότι δεν χρειάζεστε τη βοήθεια της. Έτσι εφευρίσκει μια αδυναμία σας, δημιουργεί «ρωγμές» στην αυτοπεποίθηση σας και εξασφαλίζει την εξουσία της. Την επόμενη φορά λοιπόν που θα της ζητήσετε να πάτε μαζί για ψώνια (γιατί έχετε πιστέψει εν τω μεταξύ ότι είστε άχρηστη!), θα σας αρχίσει τις δικαιολογίες για να απολαύσει τη «νίκη» της. Και όλα αυτά γιατί δεν είχε το θάρρος να παραδεχτεί ότι αυτό που την καθοδηγεί είναι ο εγωισμός που την εμποδίζει να αποδεχτεί την αξία σας.
Μπορεί το κοινωνικό περιβάλλον να διευκολύνει τους παραδοσιακούς ρόλους στην οικογένεια, υπάρχει όμως και το κομμάτι της προσωπικής ευθύνης. Συνήθως βασανίζουμε αυτούς που ζηλεύουμε. Είμαστε όμως αρκετά εγωιστές για να το παραδεχτούμε και ταπεινώνουμε τον άλλο για να αισθανθούμε καλά. Πόσες φορές δεν σας είπε η φίλη σας «είναι καλύτερα να πάμε μαζί για ψώνια γιατί εσένα σε πιάνουν κορόιδο»; Αυτό που υπονοεί είναι ότι δεν μπορεί να αποδεχτεί το γεγονός ότι δεν χρειάζεστε τη βοήθεια της. Έτσι εφευρίσκει μια αδυναμία σας, δημιουργεί «ρωγμές» στην αυτοπεποίθηση σας και εξασφαλίζει την εξουσία της. Την επόμενη φορά λοιπόν που θα της ζητήσετε να πάτε μαζί για ψώνια (γιατί έχετε πιστέψει εν τω μεταξύ ότι είστε άχρηστη!), θα σας αρχίσει τις δικαιολογίες για να απολαύσει τη «νίκη» της. Και όλα αυτά γιατί δεν είχε το θάρρος να παραδεχτεί ότι αυτό που την καθοδηγεί είναι ο εγωισμός που την εμποδίζει να αποδεχτεί την αξία σας.
Θύμα ή θύτης;
Μπορεί να δέχεστε τα πυρά των άλλων, αλλά εσείς επιλέξατε υποσυνείδητα μια σχέση όπου ζητούσατε από τον άλλο να σας ελέγχει. Δεν φταίει μόνο αυτός που ασκεί την εξουσία επάνω σας αλλά και εσείς που το δέχεστε. «Όσο και αν προσπαθούμε να ξεπεράσουμε τα πρότυπα μας», εξηγεί η Αθηνά Ανδρουτσοπούλου, «είναι τόσο δυνατά μέσα στα γονίδια μας που αναπαράγουμε ρόλους χωρίς να το καταλαβαίνουμε». Ακόμα λοιπόν και όταν θέλουμε να αποποιηθούμε το παρελθόν, ζει μέσα μας και επαναλαμβάνεται με ακρίβεια. Η μαμά σας θύμωνε με τον μπαμπά σας γιατί δεν της άφηνε λεφτά για τα ψώνια και εσείς μαλώνετε με τον άντρα σας γιατί σε κάθε κουβέντα σας λέει κάτι αντίθετο. Για την ακρίβεια, αναζητούμε σχέσεις που ξέρουμε ότι θα μας πληγώσουν και πέφτουμε στην παγίδα των ίδιων λαθών. Τα συμπτώματα της αδιαφορίας, της καταπίεσης και της κακοποίησης βρίσκονται μπροστά μας αλλά επιλέγουμε να μην τα βλέπουμε.
Μπορεί να δέχεστε τα πυρά των άλλων, αλλά εσείς επιλέξατε υποσυνείδητα μια σχέση όπου ζητούσατε από τον άλλο να σας ελέγχει. Δεν φταίει μόνο αυτός που ασκεί την εξουσία επάνω σας αλλά και εσείς που το δέχεστε. «Όσο και αν προσπαθούμε να ξεπεράσουμε τα πρότυπα μας», εξηγεί η Αθηνά Ανδρουτσοπούλου, «είναι τόσο δυνατά μέσα στα γονίδια μας που αναπαράγουμε ρόλους χωρίς να το καταλαβαίνουμε». Ακόμα λοιπόν και όταν θέλουμε να αποποιηθούμε το παρελθόν, ζει μέσα μας και επαναλαμβάνεται με ακρίβεια. Η μαμά σας θύμωνε με τον μπαμπά σας γιατί δεν της άφηνε λεφτά για τα ψώνια και εσείς μαλώνετε με τον άντρα σας γιατί σε κάθε κουβέντα σας λέει κάτι αντίθετο. Για την ακρίβεια, αναζητούμε σχέσεις που ξέρουμε ότι θα μας πληγώσουν και πέφτουμε στην παγίδα των ίδιων λαθών. Τα συμπτώματα της αδιαφορίας, της καταπίεσης και της κακοποίησης βρίσκονται μπροστά μας αλλά επιλέγουμε να μην τα βλέπουμε.
Θωρακίστε τον εαυτό σας
• Μην αφήνετε τους άλλους να υπονομεύουν την αξία σας. Όταν κάνουν προσπάθειες να σας ταπεινώσουν, δώστε τους να καταλάβουν άτι αντιλαμβάνεστε τι... παίζεται.
• Μην επιμένετε σε πράγματα που δεν μπορούν να σας δώσουν: είναι αδύνατο να κάνετε έναν άνθρωπο τρυφερό αν δεν το έχει μέσα του.
• Κάντε πράγματα που σας δίνουν χαρά και δύναμη. Ανακαλύψτε μικρές ευτυχίες που δεν έχουν ανάγκη την παρουσία των άλλων. Την επόμενη φορά που θα σας εκβιάσουν συναισθηματικά θα έχετε άμυνες.
• Αντιμετωπίστε την επίθεση. Μη δείξετε ευάλωτη γιατί η αδυναμία θα λειτουργήσει εναντίον σας. Σκεφτείτε ότι και ο άλλος είναι το ίδιο φοβισμένος, γι' αυτό και σας απειλεί.
• Τολμήστε μικρές νίκες: Βάλτε καθημερινούς στόχους που θα τονώσουν την αυτοπεποίθηση σας. Μην περιμένετε αλλαγές από τη μια μέρα στην άλλη αλλά δείτε τον εαυτό σας σαν ασθενή που ξαναβρίσκει σιγά-σιγά τις δυνάμεις του.
• Διοχετεύατε το ενδιαφέρον σας σε άλλα πράγματα: πολλές φορές οι σχέσεις γίνονται εμμονές με αποτέλεσμα να απορροφούν όλη την ενέργεια σας. Αντί να χάνετε τον καιρό σας βρείτε κάτι που θα αποσπάσει την προσοχή σας.
• Μην αφήνετε τους άλλους να υπονομεύουν την αξία σας. Όταν κάνουν προσπάθειες να σας ταπεινώσουν, δώστε τους να καταλάβουν άτι αντιλαμβάνεστε τι... παίζεται.
• Μην επιμένετε σε πράγματα που δεν μπορούν να σας δώσουν: είναι αδύνατο να κάνετε έναν άνθρωπο τρυφερό αν δεν το έχει μέσα του.
• Κάντε πράγματα που σας δίνουν χαρά και δύναμη. Ανακαλύψτε μικρές ευτυχίες που δεν έχουν ανάγκη την παρουσία των άλλων. Την επόμενη φορά που θα σας εκβιάσουν συναισθηματικά θα έχετε άμυνες.
• Αντιμετωπίστε την επίθεση. Μη δείξετε ευάλωτη γιατί η αδυναμία θα λειτουργήσει εναντίον σας. Σκεφτείτε ότι και ο άλλος είναι το ίδιο φοβισμένος, γι' αυτό και σας απειλεί.
• Τολμήστε μικρές νίκες: Βάλτε καθημερινούς στόχους που θα τονώσουν την αυτοπεποίθηση σας. Μην περιμένετε αλλαγές από τη μια μέρα στην άλλη αλλά δείτε τον εαυτό σας σαν ασθενή που ξαναβρίσκει σιγά-σιγά τις δυνάμεις του.
• Διοχετεύατε το ενδιαφέρον σας σε άλλα πράγματα: πολλές φορές οι σχέσεις γίνονται εμμονές με αποτέλεσμα να απορροφούν όλη την ενέργεια σας. Αντί να χάνετε τον καιρό σας βρείτε κάτι που θα αποσπάσει την προσοχή σας.
Κουράστηκα να το παίζω υπηρέτρια
Όσο και αν μας φαίνεται παράξενο, η αλλαγή του άλλου ξεκινάει από τη δική μας αλλαγή. Αν σταματήσουμε να είμαστε θύματα, θα σταματήσουν να υπάρχουν και θύτες. «Συνήθως», εξηγεί η Αθηνά Ανδρουτσοπούλου, «καταλαβαίνουμε την πορεία των σχέσεων μας όταν έχουμε ζήσει πολλές φορές το ίδιο μοντέλο». Στην αρχή προσπαθούμε να δικαιολογήσουμε πρόσωπα και πράγματα. Δίνουμε άλλοθι για μια συμπεριφορά που ξέρουμε ότι είναι υποτιμητική αλλά αρνούμαστε να την αντιμετωπίσουμε γιατί, κατά βάθος, πιστεύουμε ότι την αξίζουμε. Πρόκειται για μια σχέση απαξίας του εαυτού μας. Με αυτό τον τρόπο μεταφέρουμε τις ευθύνες και ενοχοποιούμαστε περισσότερο σε μια προσπάθεια να μη δούμε την αλήθεια που είναι πιο επώδυνη. Μετά όμως από πολλά λάθη, πολλές επαναλήψεις των ίδιων καταστάσεων (και πολλά κλάματα), συνειδητοποιούμε ότι δεν φταίνε οι άλλοι που είναι θύτες, αλλά εμείς που είμαστε θύματα. Και αυτή είναι μια αλήθεια που δεν έχει σκοπό να ενοχοποιήσει (αρκετές ενοχές έχουμε μαζέψει από χρόνια) αλλά να απελευθερώσει. Όταν δεν έχουμε ανάγκη τον άλλο για να καταλάβουμε την αξία μας, τότε δεν μπορεί να μας πληγώσει εύκολα.
Όσο και αν μας φαίνεται παράξενο, η αλλαγή του άλλου ξεκινάει από τη δική μας αλλαγή. Αν σταματήσουμε να είμαστε θύματα, θα σταματήσουν να υπάρχουν και θύτες. «Συνήθως», εξηγεί η Αθηνά Ανδρουτσοπούλου, «καταλαβαίνουμε την πορεία των σχέσεων μας όταν έχουμε ζήσει πολλές φορές το ίδιο μοντέλο». Στην αρχή προσπαθούμε να δικαιολογήσουμε πρόσωπα και πράγματα. Δίνουμε άλλοθι για μια συμπεριφορά που ξέρουμε ότι είναι υποτιμητική αλλά αρνούμαστε να την αντιμετωπίσουμε γιατί, κατά βάθος, πιστεύουμε ότι την αξίζουμε. Πρόκειται για μια σχέση απαξίας του εαυτού μας. Με αυτό τον τρόπο μεταφέρουμε τις ευθύνες και ενοχοποιούμαστε περισσότερο σε μια προσπάθεια να μη δούμε την αλήθεια που είναι πιο επώδυνη. Μετά όμως από πολλά λάθη, πολλές επαναλήψεις των ίδιων καταστάσεων (και πολλά κλάματα), συνειδητοποιούμε ότι δεν φταίνε οι άλλοι που είναι θύτες, αλλά εμείς που είμαστε θύματα. Και αυτή είναι μια αλήθεια που δεν έχει σκοπό να ενοχοποιήσει (αρκετές ενοχές έχουμε μαζέψει από χρόνια) αλλά να απελευθερώσει. Όταν δεν έχουμε ανάγκη τον άλλο για να καταλάβουμε την αξία μας, τότε δεν μπορεί να μας πληγώσει εύκολα.
Μαθήματα αυτοπεποίθησης κατ' οίκον
Στην πραγματικότητα η «θεραπεία» ξεκινάει από μέσα μας. Ο στόχος δεν είναι να αλλάξουμε τον άλλον, αλλά να αλλάξουμε τον τρόπο που τον αντιμετωπίζουμε και τον δεχόμαστε. Ο στόχος είναι να βρούμε την εμπιστοσύνη στον εαυτό μας. «Πρόκειται για μια διαδικασία εξερεύνησης και αποδοχής», συνεχίζει η Αθηνά Ανδρουτσοπούλου. Δεν ωφελεί σε τίποτα να διαμαρτύρεστε για τη σαδιστική εμμονή των άλλων να σας πληγώνουν. Αυτό που χρειάζεται είναι να βρείτε τρόπους να θωρακίσετε τον εαυτό σας. Και η εκδίκηση δεν είναι ένας από αυτούς. Αν «χτυπήσετε» τον άλλον την ώρα που σας «χτυπάει», δεν θα πάρει το μήνυμα ότι θα πρέπει να σταματήσει αλλά ότι θα συνεχίσει για να αποδείξει την αξία του. Σημασία έχει να του δείξετε ότι δεν είστε διαθέσιμη να το παίξετε σάκος του μποξ αλλά ούτε και να τον ανταγωνιστείτε στο ίδιο παιχνίδι. Και αυτό θα το καταφέρετε ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση σας, ανακαλύπτοντας τις δυνάμεις που έχετε μέσα σας και αναγνωρίζοντας τα λάθη σας για να μην τα ξανακάνετε. Με αυτό τον τρόπο δίνετε στον άλλον το μήνυμα ότι η εποχή που ήσασταν ευάλωτη και δεχόσασταν τα χτυπήματα είναι παρελθόν. Τώρα είστε τόσο δυνατή που δεν θα τολμήσει να κάνει το πρώτο βήμα όχι γιατί ξέρει ότι θα αντεπιτεθείτε αλλά ότι θα φύγετε... Και αυτή είναι η χειρότερη τιμωρία του!
Στην πραγματικότητα η «θεραπεία» ξεκινάει από μέσα μας. Ο στόχος δεν είναι να αλλάξουμε τον άλλον, αλλά να αλλάξουμε τον τρόπο που τον αντιμετωπίζουμε και τον δεχόμαστε. Ο στόχος είναι να βρούμε την εμπιστοσύνη στον εαυτό μας. «Πρόκειται για μια διαδικασία εξερεύνησης και αποδοχής», συνεχίζει η Αθηνά Ανδρουτσοπούλου. Δεν ωφελεί σε τίποτα να διαμαρτύρεστε για τη σαδιστική εμμονή των άλλων να σας πληγώνουν. Αυτό που χρειάζεται είναι να βρείτε τρόπους να θωρακίσετε τον εαυτό σας. Και η εκδίκηση δεν είναι ένας από αυτούς. Αν «χτυπήσετε» τον άλλον την ώρα που σας «χτυπάει», δεν θα πάρει το μήνυμα ότι θα πρέπει να σταματήσει αλλά ότι θα συνεχίσει για να αποδείξει την αξία του. Σημασία έχει να του δείξετε ότι δεν είστε διαθέσιμη να το παίξετε σάκος του μποξ αλλά ούτε και να τον ανταγωνιστείτε στο ίδιο παιχνίδι. Και αυτό θα το καταφέρετε ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση σας, ανακαλύπτοντας τις δυνάμεις που έχετε μέσα σας και αναγνωρίζοντας τα λάθη σας για να μην τα ξανακάνετε. Με αυτό τον τρόπο δίνετε στον άλλον το μήνυμα ότι η εποχή που ήσασταν ευάλωτη και δεχόσασταν τα χτυπήματα είναι παρελθόν. Τώρα είστε τόσο δυνατή που δεν θα τολμήσει να κάνει το πρώτο βήμα όχι γιατί ξέρει ότι θα αντεπιτεθείτε αλλά ότι θα φύγετε... Και αυτή είναι η χειρότερη τιμωρία του!
ΠΗΓΗ: www.myworld.gr