«Μισούσα το σώμα μου για πολλά χρόνια. Κάλυπτα τους καθρέφτες στο σπίτι μου. Πραγματικά δεν άντεχα να έχω καθρέφτη στο δωμάτιό μου» εξομολογείται η Κριστίνα Ρίτσι.
«Βγαίνω με μοντέλα,...
με τις μεγαλύτερες ποπ σταρ και, ξέρετε, ειλικρινά μισώ που το λέω, αλλά καμία από αυτές δεν έχει πετύχει αυτό το σώμα με υγιή τρόπο. Δεν είναι ότι πηγαίνουν στο γυμναστήριο για δύο ώρες την ημέρα. Απλώς δεν τρώνε!» λέει η 26χρονη τραγουδίστρια και σχεδιάστρια μόδας Λίλι Αλεν.
Ονόματα της showbiz όπως Βικτόρια Μπέκαμ, Λίντσεϊ Λόχαν, Τόρι Σπέλινγκ, Αλέξα Τσανγκ, Εύα Χερτζίκοβα, Ρενέ Ζελβέγκερ, Μέρι Κέιτ Ολσεν, Μπρίτανι Σνόου, Νανά Δούκα, Μάρα Δαρμουσλή σε βάθος χρόνου έχουν εξομολογηθεί ότι πάλευαν με κάποιας μορφής διαταραχή πρόσληψης τροφής.
Οι διατροφικές διαταραχές (ανορεξία, βουλιμία, ψυχαναγκαστική υπερφαγία) δεν αφορούν όμως μόνο τα διάσημα μοντέλα και τους καλλιτέχνες. Είναι δυστυχώς αυτές που χτυπούν κορίτσια και αγόρια της διπλανής πόρτας.
ΠΩΣ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΑΣ
Σύμφωνα με την ψυχολόγο, ψυχοθεραπεύτρια Σμαραγδή Χρηστάκη, ειδικευμένη στις Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής: «Οι διατροφικές διαταραχές δεν είναι ακριβώς όπως έχουν ονομαστεί “ασθένειες των καιρών μας”. Και δεν είναι απόλυτη η σχέση τους με την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας και το σώμα μας που μας οδηγεί σε μια τέτοια διαταραχή, αλλά είναι μία παράμετρος που παίζει τον ρόλο της μαζί με τις υπόλοιπες, δηλαδή τα στοιχεία της προσωπικότητας, ο τρόπος ανατροφής, οι εξωγενείς παράμετροι, όπως ο τρόπος με τον οποίο βλέπουμε το σώμα μας και ειδικότερα οι αντιλήψεις που έχουμε για την εμφάνισή του.
ΚΑΠΟΥ ΕΚΕΙ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ...
Σταθμός για την αποδοχή της εικόνας μας είναι τα χρόνια της εφηβείας: «Κατά τη διάρκεια της εφηβείας η επιρροή των συνομηλίκων είναι πάρα πολύ σημαντική. Ενα από τα κεντρικά σημεία του ψυχισμού ενός εφήβου αποτελεί το να παρατηρεί το σώμα του και να το συγκρίνει με τους άλλους. Ο τρόπος με τον οποίο γίνονται αποδεκτές ή όχι οι σωματικές αλλαγές κατά τη διάρκεια της εφηβείας επηρεάζουν τελικά την εικόνα του σώματος. Οι παγίδες του τύπου “άσπρο-μαύρο”, δηλαδή ότι κάποιος είτε θα είναι αδύνατος και όμορφος είτε χοντρός και άσχημος χωρίς κανένα ενδιάμεσο στάδιο, ή πως η ομορφιά κάποιου εξαρτάται αποκλειστικά από το ποσοστό λίπους που έχει επάνω του, οδηγούν στη διαστρέβλωση της εικόνας του σώματος. Αυτό σημαίνει πως όταν κοιτούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη βλέπουν το σώμα τους παχύτερο από ό,τι είναι στην πραγματικότητα. Ομως από μόνη της, θα το πω και πάλι, η εικόνα σώματος δεν μπορεί να προκαλέσει κάποια τέτοια διαταραχή».
- Μπορεί η ομορφιά τελικά να είναι ευλογία και κατάρα ταυτόχρονα;Οχι. Για μένα η ομορφιά είναι μόνον ευλογία. Είναι δώρο Θεού, αρκεί να μην τα αφήνουμε όλα σε αυτή νομίζοντας ότι είναι το μοναδικό δώρο με το οποίο μπορούμε να πορευτούμε. Αλλωστε, η ομορφιά δεν είναι το μόνο που μπορεί να κάνει έναν άνθρωπο αποδεκτό από το περιβάλλον του. Πιο συγκεκριμένα, όταν ένας άνθρωπος δέχεται θαυμασμό μόνο για την εξωτερική του εμφάνιση είναι πιθανό να το συγχέει με την αυτοεκτίμηση. Ενα ελάττωμα στην εξωτερική εμφάνιση γίνεται αυτομάτως ένα ελάττωμα στην ουσία της ύπαρξής του. Η ομορφιά είναι πολύ υποκειμενική.
ΔΥΣΚΟΛΗ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ
- Συμβαίνει το 20% των ατόμων που πάσχουν από νευρική ανορεξία να οδηγούνται στον θάνατο επειδή φτάνουν στο σημείο να έχουν αδυνατίσει τόσο πολύ το σώμα τους ώστε να μην μπορεί πια να λειτουργήσει. Το να επανέλθει κάποιος από κατάσταση ανορεξίας πίσω σε μια φυσιολογική ζωή είναι αρκετά δύσκολο αλλά όχι και αδύνατον. Αρκεί να αναγνωρίσουμε πως κάτι δεν πάει καλά και να αποδεχτούμε πρώτα από όλα τον εαυτό μας ακριβώς όπως είναι. Δεν μπορούμε όλοι να είμαστε ίδιοι. Πρέπει να μιλήσουμε με τους δικούς μας ανθρώπους για το πώς νιώθουμε και να ζητήσουμε τη βοήθεια ειδικού.
- Τι ρόλο πρέπει να παίζει, άραγε, η ζυγαριά;Μία φορά την εβδομάδα μπορούμε να ανεβαίνουμε στη ζυγαριά. Ετσι δεν πρόκειται να μας γίνει έμμονη ιδέα και δεν θα πέσουμε στο λάθος να σκεπτόμαστε ακόμη και τη διαφορά ενός με ενάμισι κιλού σαν κάτι το τρομερό. Στην πραγματικότητα είναι κάτι φυσιολογικό, αφού μπορεί να οφείλεται σε μερική κατακράτηση ή από το τι έχουμε καταναλώσει από τροφή και από υγρά ή στο κατά πόσο έχουμε πάει τουαλέτα. Οταν ζυγιζόμαστε παραπάνω από μία φορά την εβδομάδα οδηγούμεθα σε συνεχή αρνητική ενασχόληση με το σώμα σας.
- Ποια είναι τελικά πιο σημαντική πηγή ευεξίας για το σώμα, η τροφή ή τα συναισθήματα;Η τροφή είναι απαραίτητη για να ζήσει ο οργανισμός μας και να επιβιώσουμε. Τα συναισθήματα τα έχουμε όλοι ως έλλογα όντα και πρέπει να τα διατηρούμε σε ισορροπία για να μην είμαστε δυστυχισμένοι. Σημασία έχει να μη μας «τρώει ό,τι τρώμε» και να καταλήγουμε σε ψυχική διαταραχή πρόσληψης τροφής. Οταν όλα μας τα συναισθήματα έχουν σχέση με την τροφή. Δηλαδή είμαι χαρούμενος τρώω, είμαι δυστυχισμένος τρώω, έχω κάποιο πρόβλημα τρώω, τότε αρρωσταίνουμε ψυχικά.
Γιατί «χτυπάει» τους καλλιτέχνες;
Η ψυχολόγος Σμαραγδή Χρηστάκη εξηγεί: «Η πίεση του να διατηρηθούν πάντα στην κορυφή, πάντα νέοι, πάντα ελκυστικοί με τα φώτα της δημοσιότητας διαρκώς πάνω τους και να προκαλούν τον θαυμασμό για την αρμονία του σώματός τους είναι ο λόγος που ζουν αυτοκαταστροφικά πολλές φορές. Αλλωστε, η κάστα των καλλιτεχνών διακατέχεται από πολλές ψυχοπαθολογίες. Μπορεί να είναι έξυπνα άτομα και να αποτελούν ακόμη και πρότυπα, όμως έχουν και υψηλό συναισθηματικό φόρτο, εγωπάθειες, μανίες, εχθρότητες, αντιζηλίες. Ετσι δημιουργούν συχνά ένα υπόβαθρο μη ισορροπημένο. Λογικό είναι λοιπόν να πέφτουν σε τέτοιες διαταραχές».
ΟΙ ΔΕΚΑ ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΡΜΟΝΙΑ ΣΤΗ ΖΩΗ
1. Αποδέχομαι το σώμα μου στη φυσική του μορφή και μέγεθος.
2. Θαυμάζω καθημερινά όλα όσα μπορεί να κάνει το σώμα μου για μένα.
3. Συμπεριφέρομαι με σεβασμό στο σώμα μου.
4. Ξεκουράζομαι επαρκώς, τρώω μια ποικιλία φαγητών, ασκούμαι με μέτρο, ακούω τις ανάγκες του σώματός μου.
5. Αντιστέκομαι στις κοινωνικές πιέσεις που επιβάλλουν να κρίνουμε τον εαυτό μας και τους άλλους με βάση φυσικά χαρακτηριστικά όπως είναι το βάρος, η μορφή και το μέγεθος. Σέβομαι τους ανθρώπους με βάση τις ιδιότητες του χαρακτήρα τους και την επιρροή των επιτευγμάτων τους.
6. Αρνούμαι να στερώ το σώμα μου από απαραίτητα θρεπτικά συστατικά κάνοντας δίαιτα ή χρησιμοποιώντας προϊόντα δίαιτας.
7. Αποφεύγω να βάζω τα τρόφιμα στις κατηγορίες «καλά» και «κακά». Δεν σχετίζω την κατανάλωση συγκεκριμένων φαγητών με ενοχή ή ντροπή. Αντ' αυτού προσφέρω στο σώμα μου μια ισορροπημένη διατροφή, ακούγοντας και ανταποκρινόμενος/η στις ανάγκες του.
8. Δεν χρησιμοποιώ το φαγητό για να καλύψω τις συναισθηματικές μου ανάγκες.
9. Δεν αποφεύγω να συμμετέχω σε δραστηριότητες που μου αρέσουν (π.χ. κολύμπι, χορός, απόλαυση ενός γεύματος) απλώς γιατί δεν αισθάνομαι καλά με την εικόνα του σώματός μου. Αναγνωρίζω ότι έχω το δικαίωμα να απολαμβάνω την όποια δραστηριότητα, ασχέτως της μορφής ή του μεγέθους του σώματός μου.
10. Πιστεύω ότι η αυτοπεποίθηση και η αυτογνωσία πηγάζουν από μέσα μας!
WHO IS WHO ΣΜΑΡΑΓΔΗ ΧΡΗΣΤΑΚΗ
Σπούδασε Ψυχολογία στο University of Reading της Μεγάλης Βρετανίας (BSc Psychology) και συνέχισε τις σπουδές της στο Imperial College του Λονδίνου, με μεταπτυχιακό από το τμήμα Ψυχολογικής Ιατρικής στη Νευροεπιστήμη (MSc Integrative Neuroscience). Στο ίδιο τμήμα εργάστηκε ως ερευνητικός συνεργάτης για 1 ½ χρόνο.
Εκπαιδεύτηκε στη συμβουλευτική ψυχοθεραπεία (Diploma in Counseling and Psychotherapy) με βάση τη γνωσιακή-συμπεριφοριστική οδό (Cognitive-Behavioural Therapy) στο City University του Λονδίνου και μετέπειτα στη γνωσιακή ψυχοθεραπεία στην Ψυχιατρική Αθηνών (Αιγινήτειο Νοσοκομείο). Ειδικεύτηκε στη θεραπεία Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής (ψυχογενής ανορεξία, ψυχογενής βουλιμία κ.ά.)
Είναι επιστημονικός συνεργάτης του Αιγινητείου Νοσοκομείου (Α’ Ψυχιατρική Κλινική Αθηνών).
Συμμετέχει σε συνέδρια, κάνει επιστημονικές δημοσιεύσεις και διατηρεί ερευνητικές σχέσεις με πανεπιστήμια της Μεγάλης Βρετανίας.
ΣΟΦΙΑ ΔΙΓΕΝΗ-ΚΟΛΙΟΤΑΣΗ
ΠΗΓΗ: www.espressonews.gr